Nghẹt mũi, hắt hơi liên tục: Dấu hiệu viêm mũi và nhiễm trùng

Nghẹt mũi, hắt hơi liên tục và chảy nước mũi là những dấu hiệu phổ biến cảnh báo cơ thể bạn đang gặp một số vấn đề về đừng hô hấp. Trong đó, phổ biến là sự kích ứng hoặc nhiễm trùng do các tác nhân từ bên ngoài gây ra. Nếu không được điều trị và chăm sóc kịp thời, tình trạng hắt xì hơi kèm nghẹt mũi có thể kéo dài làm ảnh hưởng đến cả sức khỏe lẫn cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của người bệnh.

Vậy bị hắt hơi, sổ mũi, nghẹt mũi liên tục thường là bệnh gì? Bạn có thể áp dụng những cách nào để ngăn ngừa bệnh cũng như giảm nhẹ các triệu chứng nếu không may gặp phải?

I. Tại sao bạn lại bị nghẹt mũi và hắt xì hơi liên tục?

Giống như hiện tượng ho, hắt xì hơi là một phản xạ tự nhiên của cơ thể để “dọn dẹp” những tác nhân lạ mặt ra khỏi hệ hô hấp bằng đường mũi. Mặc dù hiện tượng hắt hơi có thể không đáng lo ngại nhưng nếu bị hắt hơi liên tục cộng thêm nghẹt mũi, thì lúc này bạn cần quan tâm nhiều hơn đến nguyên nhân gây bệnh để hạn chế những ảnh hưởng không đáng có. Tình trạng nghẹt mũi và hắt xì hơi liên tục xảy ra chủ yếu là do 2 nguyên nhân:

1. Viêm mũi do tiếp xúc với các tác nhân trong môi trường

Môi trường xung quanh là nơi tiềm ẩn nhiều tác nhân có khả năng gây kích thích mạnh mẽ lên niêm mạc mũi, dẫn đến tình trạng viêm (viêm mũi không dị ứng). Đặc biệt, khi cơ địa mẫn cảm, viêm mũi còn là kết quả sau khi tiếp xúc với một số tác nhân gây dị ứng (viêm mũi dị ứng). 

Nhìn chung, cả hai dạng viêm mũi đều có thể khiến bạn hắt hơi liên tục, chảy nước mũi và nghẹt mũi. Nhưng khi quan sát, có thể dễ dàng nhận thấy đôi chút khác biệt về đặc điểm của mỗi tình trạng. Cụ thể như sau:

Viêm mũi dị ứng

Dị ứng là phản ứng quá mẫn của hệ thống miễn dịch khi bạn nuốt hoặc hít phải một thứ gì đó từ bên ngoài cơ thể – được gọi là tác nhân gây dị ứng. Trong phần lớn trường hợp, tác nhân gây dị ứng là các yếu tố vô hại, chẳng hạn như khói bụi, hóa chất, phấn hoa, bào tử nấm mốc, vẩy da hoặc lông động vật… Tuy nhiên, hệ miễn dịch nhận định rằng đây là mối đe dọa đối với cơ thể nên bắt đầu kích hoạt quá trình “vây bắt” chúng, khiến lượng histamine trong máu tăng lên quá nhiều và từ đó gây ra dị ứng.

Viêm mũi không dị ứng

Đây là tình trạng viêm mũi không liên quan đến quá trình miễn dịch trong cơ thể. Thay vào đó, viêm mũi không dị ứng thường xảy ra khi các sợi trục thần kinh và mao mạch ở niêm mạc mũi bị kích ứng do sự tác động của một số yếu tố.

Người bị viêm mũi không dị ứng cũng gặp phải các triệu chứng phổ biến gồm sổ mũi, nghẹt mũi và hắt xì hơi. Nhưng so với dị ứng thì hiện tượng hắt hơi có thể ít hơn hẳn, trong khi đó, dịch mũi thường nhiều chất nhầy và cô đặc lại khiến mức độ nghẹt mũi tăng lên nhiều hơn. Ngoài ra, bệnh nhân có thể xuất hiện thêm một số triệu chứng khác như mệt mỏi, ho, sốt…

2. Nhiễm trùng hô hấp

Tình trạng nhiễm trùng ở đường hô hấp là một nguyên nhân khác có thể làm phát triển các triệu chứng nghẹt mũi, hắt hơi liên tục và chảy nước mũi. Thường gặp nhiều nhất là các bệnh do virus gây ra như:

Cảm lạnh

Triệu chứng của bệnh cảm lạnh thường xuất hiện sau khi virus xâm nhập vào cơ thể khoảng 1 – 3 ngày. Mặc dù biểu hiện bệnh ở mỗi người có thể khác nhau, nhưng nhìn chung các triệu chứng phổ biến gồm có sốt nhẹ, hắt xì hơi, nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi, ho, đau họng, đau nhức cơ thể nhẹ…

Thông thường, bệnh cảm lạnh không quá nghiêm trọng. Đối với hầu hết trường hợp, các triệu chứng sẽ phát triển dần rồi bắt đầu thuyên giảm và có khả năng tự khỏi sau 7 -10 ngày mà không cần điều trị.

Cúm

Bệnh cúm do virus gây ra cũng có khả năng làm bạn bị sốt, ho, nghẹt mũi, hắt xì hơi, sổ mũi liên tục và một số biểu hiện giống với khi mắc bệnh cảm lạnh. Tuy nhiên, các triệu chứng cúm thường xuất hiện đột ngột với xu hướng nặng hơn và có thể kéo dài đến vài tuần trước khi biến mất. 

Ngoài ra, khi quan sát triệu chứng để phân biệt giữa cúm và cảm lạnh, có thể thấy rõ một số điểm đặc trưng ở bệnh cúm mà các trường hợp cảm lạnh gần như không gặp phải hoặc chỉ bị nhẹ thoáng qua, chẳng hạn như: 

- Sốt cao trên 38 độ, ớn lạnh, toát mồ hôi

- Đau đầu, đau nhức cơ bắp toàn thân

- Thiếu năng lượng, mệt mỏi, suy nhược

- Chán ăn, buồn nôn, ói mửa, tiêu chảy (phổ biến hơn ở trẻ em)

- Ngủ không ngon 

Covid-19

Covid-19 là bệnh nhiễm trùng hô hấp do chủng virus SARS-CoV-2 gây ra với các biểu hiện từ nhẹ cho đến nặng, bao gồm cả nguy cơ tử vong do một số biến chứng ở phổi. Đa số trường hợp mắc bệnh Covid-19 thường phát triển các triệu chứng trong vòng 2 – 14 ngày nhiễm bệnh. 

II. Cách giúp giảm tình trạng nghẹt mũi, hắt xì hơi liên tục

Điều trị nguyên nhân gây bệnh là biện pháp hữu ích nhất để đẩy lùi các triệu chứng nghẹt mũi và hắt hơi liên tục. Đồng thời, nếu bạn cảm thấy vô cùng khó chịu, muốn nhanh chóng giảm bớt nghẹt mũi và hắt hơi liên tục, hãy thử kết hợp với một số cách chăm sóc dưới đây:

Tránh các tác nhân gây dị ứng, kích ứng

Cố gắng không đến gần các tác nhân gây dị ứng hoặc kích thích niêm mạc mũi là việc cần làm đầu tiên nếu triệu chứng hắt xì hơi nhiều, ngạt mũi và chảy nước mũi của bạn đã được xác định là có liên quan. 

Sử dụng mật ong

Theo một số nghiên cứu cho thấy, mật ong có giá trị đáng kể trong việc cải thiện hiện tượng nghẹt mũi và hắt hơi liên tục do nguyên nhân cảm lạnh hoặc bệnh cúm. Mặc dù hiệu quả chưa thật sự rõ ràng, nhưng sử dụng một ít mật ong cũng có thể làm dịu các biểu hiện của tình trạng dị ứng do mật ong có đặc tính kháng viêm và giảm đau tự nhiên rất tốt. Theo đó, bạn có thể pha một ly nước mật ong ấm và thưởng thức để cảm nhận hiệu quả nhé.

Uống trà hoa cúc

Trà hoa cúc chứa các thành phần có khả năng ức chế lượng histamine dư thừa trong cơ thể để hỗ trợ làm giảm các triệu chứng dị ứng như chảy nước mũi, nghẹt mũi, hắt xì hơi liên tục và ngứa mũi. Ngoài ra, trà hoa cúc còn thanh nhiệt, giải độc và rất có lợi cho giấc ngủ. Uống một ly trà trước khi đi ngủ có thể giúp bạn ngủ ngon hơn để quên đi cảm giác nghẹt mũi khó chịu.

Xông hơi mặt

Bạn có thể xông hơi bằng cách cúi mặt đến gần một chén nước nóng, sau đó dùng khăn phủ kín từ trên đầu để đảm bảo lượng hơi nước tỏa ra chính xác vào vùng mũi. Thực hiện điều này mỗi ngày một lần có thể làm loãng dịch nhầy và giúp cho đường hô hấp trở nên thông thoáng, từ đó triệu chứng nghẹt mũi và hắt hơi cũng giảm đi phần nào. 

Làm sạch mũi

Bạn có thể xịt rửa mũi, xì mũi hoặc áp dụng bất kỳ biện pháp vệ sinh nào để loại bỏ sạch sẽ những tác nhân có thể gây ra kích ứng, cũng như các chất nhầy bám dính bên trong mũi. Nhờ vậy, bạn có thể khắc phục tình trạng nghẹt mũi và ngăn chặn được phản xạ hắt xì hơi liên tục do kích ứng.

Bổ sung thêm vitamin C

Một trong những thành phần thiết yếu của cơ thể – vitamin C (hay acid ascorbic) là chất chống oxy hóa mạnh có tác dụng bảo vệ và tăng cường hàng rào miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các yếu tố gây bệnh, đặc biệt là nhiễm trùng hô hấp. Bên cạnh đó, vitamin C trong cơ thể còn được so sánh như một chất kháng histamine tự nhiên với khả năng làm giảm nhanh các triệu chứng dị ứng. 

Duy trì độ ẩm không khí

Niêm mạc mũi bị khô có thể làm tăng mức độ kích ứng bên trong, dẫn đến các triệu chứng chảy nước mũi, nghẹt mũi và hắt xì liên tục xuất hiện ngày càng nhiều hơn. Khi đó, sử dụng thiết bị cung cấp độ ẩm không khí trong phòng là một ý tưởng phù hợp để giữ ấm và bảo vệ niêm mạc mũi. Bằng cách này, bạn có thể hạn chế được tần suất gặp phải các triệu chứng cũng như cảm thấy dễ chịu hơn.

Tắm với nước ấm

Quá trình tắm nước ấm có thể làm giảm triệu chứng nghẹt mũi, chảy nước mũi tương tự như biện pháp xông hơi mặt. Thậm chí hiệu quả thường đến rất nhanh, do khi tắm hơi nước bốc lên nhiều hơn có thể góp phần làm loãng các chất nhầy mắc kẹt bên trong mũi.

III. Làm sao để không bị nghẹt mũi, hắt hơi liên tục?

Ngay từ đầu, bạn có thể áp dụng một số biện pháp giúp bảo vệ cơ thể trước các nguyên nhân gây bệnh để phòng tránh nguy cơ bị nghẹt mũi và hắt hơi liên tục. Các biện pháp có thể kể đến đó là:

1. Biện pháp giúp hạn chế tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng, kích ứng

- Hút bụi sàn, lau chùi bề mặt các vật dụng và vệ sinh sạch sẽ toàn bộ khu vực trong nhà 

- Giữ nhà cửa khô ráo và thông thoáng, đặc biệt là phòng ngủ 

- Điều hòa độ ẩm không khí, tránh tình trạng ẩm mốc

- Giặt chăn ga, gối nằm và rèm cửa thường xuyên

- Hạn chế mở cửa sổ, kể cả cửa chính nếu không cần thiết

- Đeo khẩu trang và kính râm khi đi ra ngoài

- Tắm gội và thay quần áo sạch sau khi hoạt động ở ngoài trời

- Tắm rửa, chải bỏ lông và vảy da cho vật nuôi trong nhà định kỳ 2 – 3 lần mỗi tuần, đồng hạn hạn chế để vật nuôi ra vào phòng ngủ

2. Biện pháp ngăn ngừa nhiễm trùng hô hấp

- Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch sau khi đi vệ sinh; trước khi ăn uống hoặc chạm tay lên mặt

- Dùng khăn giấy (hoặc khuỷu tay) để che mũi, miệng khi ho và hắt xì hơi

- Vệ sinh sát khuẩn và chăm sóc thật kỹ các vết thương hở

- Tránh sử dụng các đồ dùng chung với người khác, nhất là khăn mặt và dụng cụ ăn uống

- Rửa sạch, chế biến kỹ và nấu chín thực phẩm trước khi ăn

- Hạn chế tiêu thụ các thực phẩm tươi sống, kể cả rau sống và sữa không được tiệt trùng

- Đeo khẩu trang và giữ khoảng cách tối thiểu khi nói chuyện trực tiếp với người khác

- Thực hiện tiêm phòng đầy đủ