Trẻ nhỏ thở khò khè và nghẹt mũi: Bố mẹ nên xử lý như thế nào?

Trong thời gian các bé phát triển, bố mẹ nào cũng ít nhất một lần đối mặt với tình trạng trẻ khò khè, nghẹt mũi. Đây là một trong những tình trạng các bé thường xuyên gặp phải nhưng không phải bố mẹ nào cũng biết cách xử lý nhanh để giảm bớt khó chịu cho bé.

Vậy trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ bị nghẹt mũi, thở khò khè là do đâu? Khi bé bị khò khè, nghẹt mũi thì bố mẹ nên xử lý thế nào? Trong bài viết hôm nay, Bowtie Việt Nam sẽ gợi ý cho bạn một số nguyên nhân gây nên tình trạng này cùng vài mẹo nhỏ để bố mẹ giúp con giảm khò khè, nghẹt mũi ngay tại nhà. 

I. Em bé bị nghẹt mũi, thở khò khè là do đâu?

Trẻ bị khò khè, nghẹt mũi là do tắc nghẽn trong đường thở. Trên thực tế, có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này, chúng có thể bao gồm:

Cảm lạnh

Cảm lạnh là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp do virus gây ra. Các triệu chứng liên quan đến cảm lạnh thường là nghẹt mũi, chảy nước mũi, ho khan, đau họng và hắt hơi. Khi bị cảm lạnh, con bạn thường mệt mỏi, chán ăn, nhức đầu hoặc sốt. 

Cúm

Mặc dù có thể tác động đến các bộ phận khác nhưng cúm chủ yếu ảnh hưởng đến mũi, cổ họng và phổi của trẻ. Với những bé khỏe mạnh, bệnh sẽ tương tự như cảm lạnh thông thường. Tuy nhiên, đối với trẻ sơ sinh và những trẻ mắc các bệnh lý mạn tính, cúm có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng. Vì vậy, bố mẹ không nên chủ quan khi con mắc phải bệnh lý này.

Dị ứng

Khi trẻ hít phải các tác nhân gây dị ứng như phấn hoa, bụi bẩn, nấm mốc, vảy da thú cưng…, cơ thể sẽ giải phóng ra histamine và các chất khác gây dị ứng. Phản ứng dị ứng có thể khiến trẻ thở khò khè, nghẹt mũi, hắt hơi, ngứa mũi, chảy nước mắt, da đỏ, nổi mề đay… thậm chí khó thở, sốc phản vệ (đe dọa tính mạng). 

Lệch vách ngăn mũi

Lệch vách ngăn mũi là tình trạng vách ngăn mũi (phần xương và sụn chia đôi mũi) bị vẹo khiến một bên mũi nhỏ hơn bên còn lại. Nguyên nhân gây ra tình trạng này có thể do bẩm sinh hoặc do trẻ bị chấn thương mũi. 

Viêm thanh khí phế quản

Viêm thanh khí phế quản là một bệnh nhiễm trùng do virus, thường ảnh hưởng đến trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Bệnh sẽ gây sưng tấy ở thanh quản và khí quản. Đây là một trong những nguyên nhân có thể khiến trẻ bị thở khò khè, nghẹt mũi. 

Viêm tiểu phế quản

Viêm tiểu phế quản là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, ảnh hưởng chủ yếu đến trẻ sơ sinh và trẻ dưới 2 tuổi. Trong đó, nguyên nhân gây bệnh thường là virus hợp bào hô hấp (RSV). Chúng rất dễ lây lan từ người sang người thông qua việc hít phải giọt bắn trong không khí khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện.

Viêm VA

Viêm VA là bệnh lý xảy ra do virus, vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể và gây viêm cấu trúc VA nằm ở nóc vòm mũi họng. Bệnh lý này thường gặp ở trẻ nhỏ từ 1 – 5 tuổi, dễ xuất hiện vào thời điểm chuyển mùa, thời tiết lạnh ẩm hoặc khi môi trường bị ô nhiễm.

II. Cách giúp bố mẹ xử trí nhanh tình trạng trẻ bị nghẹt mũi, thở khò khè tại nhà

Khi trẻ khò khè, nghẹt mũi, bố mẹ có thể áp dụng một số phương pháp sau đây để giúp con giảm nghẹt mũi và thở dễ hơn:

Kê cao đầu cho bé khi ngủ

Việc dùng gối hoặc khăn kê cao đầu cho bé khi ngủ sẽ giúp dịch nhầy dễ dàng chảy ra ngoài thay vì chảy ngược vào trong mũi, từ đó làm thông thoáng đường mũi và giúp bé dễ thở hơn. Tuy nhiên, bố mẹ nên chọn gối có độ cao phù hợp, không nên dùng gối quá cao nhé.

Nhỏ mũi, rửa mũi cho bé bằng nước muối

Bố mẹ có thể mua nước muối sinh lý có bán tại các hiệu thuốc với nồng độ cho phép là 0,9% để nhỏ mũi cho bé. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng các dụng cụ hỗ trợ rửa mũi và tiến hành rửa mũi bằng nước muối sinh lý cho con. 

Tắm nước ấm cho bé

Khi trẻ khò khè, nghẹt mũi, bố mẹ nên tắm nước ấm cho con. Bởi khi tắm, hơi nước sẽ giúp cung cấp độ ẩm, làm loãng dịch nhầy, làm ấm và thông mũi. Đồng thời, việc tắm nước ấm cũng tạo cho bé cảm giác sảng khoái, dễ chịu. Tuy nhiên, bố mẹ không nên tắm cho con quá lâu để tránh làm bệnh nặng thêm nhé.

Sử dụng máy tạo độ ẩm hoặc máy phun sương trong phòng ngủ

Tình trạng nghẹt mũi, thở khò khè ở trẻ em có xu hướng trở nên trầm trọng hơn nếu không khí xung quanh thiếu độ ẩm hoặc hanh khô. Chính vì vậy, bố mẹ nên sử dụng máy tạo độ ẩm hoặc máy phun sương để đảm bảo độ ẩm không khí. Việc hít thở không khí ẩm sẽ giúp bé thở dễ dàng hơn, giảm bớt tình trạng nghẹt mũi cũng như thở khò khè.

Cho bé bú đầy đủ và bổ sung thêm nước

Nước và sữa sẽ làm loãng dịch nhầy và giúp đường thở của bé thông thoáng hơn. Chính vì vậy, bố mẹ nên cho trẻ bú và uống đủ nước mỗi ngày để cơ thể không bị thiếu nước hoặc mất nước. Đặc biệt, với các bé nhỏ, sữa mẹ có chứa nhiều kháng thể giúp trẻ tăng cường khả năng miễn dịch và chống lại nhiều bệnh nhiễm trùng có khả năng gây nghẹt mũi, thở khò khè. 

Vệ sinh môi trường sạch sẽ để hạn chế các tác nhân gây dị ứng

Môi trường xung quanh có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của cả gia đình, đặc biệt là trẻ nhỏ. Do đó, bố mẹ nên thường xuyên dọn dẹp nhà cửa để loại bỏ bụi bẩn và các tác nhân có thể khiến trẻ bị dị ứng như phấn hoa, vảy da thú cưng, nấm mốc… Đồng thời, bố mẹ cũng cần thường xuyên giặt chăn ga, gối đệm của bé.

 
Tránh để trẻ tiếp xúc với khói thuốc

Khói thuốc lá rất độc hại, không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn có thể khiến tình trạng thở khò khè, nghẹt mũi ở trẻ em trở nên trầm trọng hơn. Do đó, nếu nhà bạn có người hút thuốc lá, bạn cần tránh cho bé tiếp xúc và hít phải khói thuốc. 

Tăng cường đề kháng cho bé

Việc tăng cường đề kháng sẽ giúp trẻ có đủ sức khỏe để chống chọi lại các tác nhân gây bệnh, chẳng hạn như virus và vi khuẩn. Việc này có thể làm giảm các triệu chứng như thở khò khè, nghẹt mũi và giúp bé mau khỏi bệnh hơn. Theo đó, bố mẹ hãy tăng cường miễn dịch cho con bằng cách:
- Tắm nắng hoặc khuyến khích trẻ ra ngoài chơi đùa để nhận được nhiều vitamin D từ ánh nắng mặt trời (chỉ nên thực hiện vào sáng sớm)
- Bổ sung men vi sinh hoặc cho bé ăn thêm một số thực phẩm chứa lợi khuẩn như sữa chua, kefir…
- Thêm vào thực đơn ăn uống của bé các loại trái cây, rau củ, các loại hạt, cá béo…
- Đảm bảo trẻ ngủ ngon và đủ giấc
- Khuyến khích trẻ vận động, tập thể dục thường xuyên
- Hạn chế để trẻ bị căng thẳng, cả về thể chất lẫn tinh thần
- Tiêm vaccine đúng lịch cho trẻ

III. Bố mẹ lưu ý trường hợp cần đưa bé đi khám bác sĩ ngay

Trong trường hợp trẻ bị khò khè, nghẹt mũi, nếu bố mẹ nhận thấy các biểu hiện bất thường dưới đây thì cần đưa con đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám, chẩn đoán cũng như điều trị hiệu quả:

- Trẻ bị khò khè, nghẹt mũi nhiều ngày không khỏi hoặc có xu hướng nặng dần theo thời gian

- Trẻ nhợt nhạt, môi và da chuyển từ hồng sang tím tái

- Trẻ không nói ra tiếng dù chỉ vài câu

- Trẻ khó thở, thở hổn hển, thở nhanh hơn bình thường

- Trẻ nhỏ không chịu chơi, quấy khóc, mệt mỏi

- Bé bỏ bú mẹ, bỏ bú bình hoặc bỏ ăn

- Bé liên tục quấy khóc và sợ hãi 

- Trẻ bị dị ứng, phát ban, ho, sốt trên 38°C 

- Trẻ bị nghẹn hoặc hóc dị vật, thức ăn